Zaburzenia depresyjne i lękowe po implantacji ICD – jak sobie radzić cz. 2?

W tej części chcielibyśmy podpowiedzieć Wam jak samemu próbować sobie radzić ze stresem po implantacji ICD i innych urządzeń wszczepialnych. Nasza podpowiedź

1. Informacja/wiedza. Nie wchodząc w niuanse pojęciowe – masz wiedzieć i mieć świadomość tego dlaczego implantowano Ci urządzenie, jak ono działa i mieć świadomość, że to podręczna karetka pogotowia, która w razie potrzeby będzie ratować Ci życie.
2. „Zdrowie to praca” – ulubione hasło dr Stenta. Każda choroba przewlekła to praca i tym samym planowanie. Trzeba być zorganizowanym w swojej przewlekłej chorobie – wiedzieć nie tylko jakie leki się stosuje (wystarczy zdjęcie w telefonie lub lista) – ale także wiedzieć jak się zachować. Poczytaj na łamach Akademii Pacjenta i porozmawiaj ze swoim lekarzem prowadzącym jak zachować się w sytuacji, kiedy urządzenie „zadziała” – pojawi się interwencja. Zobacz np. tutaj: https://akademiapacjenta.pl/2017/12/18/icd-strzelilo-i-co-dalej/. Musisz znać dokładny plan i zasady działania – to trochę jak ćwiczenia przeciwpożarowe – możesz o nich czytać i może Ci się wydawać, że już wszystko wiesz, ale dopiero kiedy je przećwiczysz możesz zwrócić uwagę na wiele aspektów, których samo czytanie nie pokaże. Warto zrobić sobie ćwiczenie – mam interwencję urządzenia – co mam robić? co sprawdzić? gdzie mam pojechać czy do najbliższego szpitala czy tam, gdzie implantowano mi urządzenie? jak mam się tam udać – wzywać karetkę czy mogę poprosić o pomoc w transporcie rodzinę? czy mogę gdzieś w związku z tym zadzwonić? To są pytania, które musicie zadać swoim lekarzom (bo każdy z Was jest w innej sytuacji).
3. Kiedy wyjeżdżacie, podróżujecie, szczególnie zagranicę, skontaktujcie się przed wyjazdem ze swoim ośrodkiem lub sprawdźcie w internecie, gdzie najbliżej miejsca, w którym będziecie przebywać znajduje się ośrodek kontrolujący takie urządzenia i gdzie możecie uzyskać odpowiednią pomoc. Ważne jest, żeby wiedzieć jakie macie wszczepione urządzenie (otrzymujecie tzw. paszporty) i jakie były wskazania do implantacji – i tutaj ponownie wystarczy zdjęcie w telefonie lub kserokopia dokumentów. Informacje np. o dostępnych miejscach kontroli urządzeń Biotronik na świecie można znaleźć w następującymi linku https://www.biotronik.com/en-us/patients/travel-guide.
4. Upewnij się, że osoby z którymi mieszkasz wiedzą o ICD i wiedzą jak się zachować kiedy wystąpi interwencja urządzenia. Porozmawiajcie o swoich lękach i obawach pamiętając, że właśnie informacja i wiedza mogą większość z nich rozwiać. Warto wspólnie wziąć udział w kursie pierwszej pomocy. Takie kursy np. organizował dr Stent w czasie edukacyjnych spotkań „Szkoła życia po zawale”.
5. Unikaj nadmiernej kontroli swojego ciała – czasami pacjenci po implantacji ICD wpadają w pułapkę ciągłego kontrolowania swojego ciała, ciągłego obserwowania tego co dzieje się z ciałem i próbują utrzymać organizm w jak najbardziej stabilnej, ich zdaniem, sytuacji. Czyli np. nie wychodzą w ogóle z domu. Takie zachowania dają fałszywe poczucie bezpieczeństwa, które z czasem zniewala i napędza jeszcze większy lęk. Z początku wystarczy kontrola akcji serca raz na kilka godzin, a z czasem może się to stać obsesyjnym kontrolowaniem akcji serca co kilka minut. Z czasem wyjście na klatkę schodową czy na trawnik przed domem staje się niemożliwe. Tutaj trzeba nauczyć się określonych, sztywnych zachowań tj. systematycznego sprawdzania np. ciśnienia tętniczego i akcji serca z przekonaniem, że to zbieranie informacji o stanie zdrowia, które jest ważne pod kątem modyfikacji farmakoterapii. I tyle. Taka kontrola jest wystarczająca a to, że będziesz kontrolować akcję serca co kilka chwil nie wpłynie w żaden sposób na wystąpienie arytmii. Patrzenie w niebo co kilka chwil nie przyciągnie ani deszczu, ani słońca.
6. Zachowania unikowe – często pacjenci błędnie przekonani o potencjalnej szkodliwości określonych zachowań, jak ognia boją się pewnych zachowań. Np. wchodzenia po schodach, szybszego chodzenia, kładzenia się na lewym boku. Takie zachowania unikowe mają miejsce często po wysokoenergetycznej interwencji urządzenia czyli po wyładowaniu. Czyli jeśli wydarzyła się ona kiedy pacjent siedział w fotelu to podświadomie wiąże siedzenie w fotelu z wyładowaniem – buduje związek przyczynowo-skutkowy, który nie istnieje. Ale strach przed siadaniem jest tak duży, że taki fotel jest niewykorzystywany, albo ilekroć się z niego korzysta, to pojawia się tak duży dyskomfort, że pacjent musi natychmiast wstać. Wówczas może przydać się technika stopniowych kroków – powrót do korzystania z fotela można zacząć dosłownie od kładzenia na nim ręki na kilka minut i powtarzania sobie racjonalnych argumentów, że miejsce siedzenia nie ma żadnego znaczenia.
7. Zmień sposób myślenia o sobie. Dr Stent od dawna proponuje wyrzucenie ze słownika wyrazów 'chory’, 'zdrowy’, bądź też ich gruntownego przedefiniowania. Częstym błędem jaki popełniają pacjenci jeśli chodzi o sposób myślenia o sobie (a to wynika czasami z braku informacji o swojej chorobie) jest postrzeganie siebie jako ofiary, jako przegranego. To jest niebezpieczne, to trzeba wyeliminować. Nie jesteś ofiarą, nie jesteś przegranym. Nie zmienisz zastanej rzeczywistości, ale wiedz, że jesteś w niej zwycięzcą. Dotarłeś do momentu, w którym masz urządzenie będące w chwili obecnej najlepszym rozwiązaniem jeśli chodzi o zabezpieczenie Twojego życia. Masz coś na co nie może liczyć wielu pacjentów naszej planety. Jesteś zwycięzcą, a nie przegranym.
8. Ucz się myśleć i wpływać na rzeczy, na które masz realny wpływ. Ciągle myślenie i zamartwianie się, że mogę doświadczyć wyładowania nie zmieni nic poza pogorszeniem Twojego nastroju. To na co masz wpływ to choćby przyjmowanie leków, kontrolowanie diety oraz odpowiednio skomponowana aktywność fizyczna. Groźne dla życia arytmie, których problem rozwiązuje doraźnie ICD, są nieprzewidywalne jak wypadki samochodowe.