Statyny – czy mogą korzystne u pacjentów w wieku zaawansowanym?

Dzisiejszy wpis poświęcimy wykorzystaniu statyn u pacjentów w wieku zaawansowanym, u osób starszych czyli w wieku powyżej sześćdziesiątego piątego roku życia. Dlaczego? 

W kontekście dotychczasowych wyników badań trzeba przyzna, że mamy wątpliwości co do stosowania statyn u osób w wieku podeszłym, zwłaszcza jeśli mówimy o tzw. profilaktyce pierwotnej. 

Dzisiaj chciałbym przedstawić państwu informacje z najnowszego badania które zostało opublikowane w lutym 2024 roku na łamach czasopisma „Neurology”. Badanie to dotyczyło wykorzystania zastosowania statyn u pacjentów w wieku zaawansowanym z jak i bez objawów demencji. 

Badanie jest o tyle ważne że trwało na cztery lata i dotyczyło ponad 300 tysięcy pacjentów którzy przebywali w zakładach opieki długoterminowej. 

To właśnie profil wiekowy tej grupy pacjentów jest ważnym elementem omawianej publikacji. Proszę zwrócić uwagę że w większości badań klinicznych siłą rzeczy kwalifikowane są osoby młodsze. Co więcej przeprowadzenie takich badań w populacji osób starszych jest trudniejsze, wiąże się z większą ilością wyzwań. Dlatego należy złożyć wyrazy uznania zespołowi niemieckich naukowców którzy je przeprowadzili. 

To badanie miało charakter analizy retrospektywnej obejmującej pięcioletnie dane z medycznych danych do obejmujących pensjonariuszy domów opieki długoterminowej – tutaj chodzi o pacjentów w średnim wieku powyżej 83 lat, którzy stosowali w sposób ciągły statyny przez okres minimum sześciu miesięcy.

W procesie analizy statystycznej zbudowano grupy porównawcze, które były zbliżone do siebie jeżeli chodzi o wiek, płeć, występowanie migotania przedsionków, stosowanie innych leków, występowania innych chorób, przede wszystkim chorób sercowo naczyniowych. Stan zdrowia pacjentów analizowano w perspektywie dwóch lat i okazało się że stosowanie statyn było związane z mniejszą całkowitą śmiertelnością, i to zarówno u osób, które miały zdiagnozowaną demencję, jak i u osób bez demencji. 

Dane statystyczne wskazują, że ryzyko całkowitej śmiertelności było 40% niższe u osób stosujących statyny bez demencji, a w przypadku osób z demencją to ryzyko było mniejsze o 20%. 

Korzystny efekt obserwowano również po włączeniu uczestników którzy mieli zdiagnozowaną chorobę sercowo naczyniową, różnice były również stałe jeżeli chodzi o rodzaj demencji, stopień opieki którego wymagali pacjenci, ich wiek oraz ich płać. 

Badanie to kontynuuje trudny temat stosowania statyn u pacjentów w zaawansowanym wieku oraz dotyczy nośnego w mediach społecznościowych tematu dotyczącego negatywnego wpływu statyn na funkcje poznawcze. Badania kliniczne którymi dysponujemy w tej chwili oraz opinie ekspertów wskazują, że jeżeli chodzi na pewno profilaktyki pierwotną osób wieku zaawansowanym powinniśmy podchodzić bardzo ostrożnie do wdrażania leków na cholesterol. 

Postanowiliśmy przytoczyć państwu te informacje żeby też zwrócić waszą uwagę na to, że postawienie jednoznacznych zaleceń w pewnych grupach pacjentów jest bardzo trudne. Chcieliśmy też zwrócić państwa uwagę że na tym polega też i trudność ale i piękno medycyny – często w leczeniu naszych pacjentów musimy naprawdę zastanowić się nad indywidualną sytuacją każdego z nich, i często niestety ani wytyczne medyczne, ani wyniki badań, nie dają nam jednoznacznych informacji na temat tego w jaki sposób najlepiej powinniśmy postępować z pacjentem.

Pamiętajcie jednak – nie dajcie sobie wmówić, że statyny to „samo zło”.