O migotaniu przedsionków raz jeszcze

Migotanie przedsionków oraz związane z nią koszty, stanowią około 0.28 do 2.6% wydatków systemu opieki zdrowotnej w krajach europejskich. Pacjenci migotaniem przedsionków są około 5 razy bardziej narażeni na wystąpienie udaru mózgu (i generalnie udary mózgu wynikające z migotania przedsionków przebiegają klinicznie z większymi konsekwencjami niż i bardziej istotnym zakresem niepełnosprawności).

Obecnie w Unii Europejskiej migotanie przedsionków dotyczy około 7.6 miliona osób powyżej 65 roku życia. Prognozy, opierające się m.in. na zakładanej dynamice starzenia się społeczeństw wskazujące, ze około 2060 roku liczba takich pacjentów wzrośnie do 2060 roku. Czy tak będzie czy nie to inna sprawa, niemniej istotne jest aby na każdym etapie życia wdrażać działania mające na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia migotania przedsionków.

Obecnie wskazuje się na konieczność rutynowego oszukiwania nieregularnej pracy serca u każdej osoby powyżej 65 roku życia. O ile taka nieregularność zostanie stwierdzona, pacjent powinien zostać skierowany na badanie ekg. To dość dwudziestowieczne podejście, które mamy nadzieje zostanie zastąpione podejściem opartym na monitorowaniu automatycznym. W chwili obecnej na rynku jest wiele tanich urządzeń monitorujących akcję serca, wbudowanych albo w telefony albo jako osobne urządzenia monitorujące szereg parametrów klinicznych m.in. akcję serca, temperaturę czy oddech. Z pewnością postęp technologiczny sprawi, że możliwe będzie nie tylko częstsze ale i bardziej dokładne monitorowanie parametrów fizjologicznych i tym samym bardziej efektywne diagnozowanie pacjentów. Być może powstaną algorytmy oceniające skutecznie prawdopodobieństwo wystąpienia migotania przedsionków u danego pacjenta. Uwalniając się od obecnej sytuacji w opiece zdrowotnej związanej z brakami organizacyjnymi, kadrowymi i finansowymi, miło jest popuścić wodze fantazji i wyobrazić sobie taka sytuacje w przyszłości z nadzieja, ze wcale niekoniecznie sprawdza się szacunków przewidywania Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Ale migotanie przedsionków to nie tylko kwestia zwiększonego ryzyka udaru mózgu. Migotanie przedsionków jest czynnikiem ryzyka demencji i to także u osób u których nigdy nie wystąpił udar mózgu.
O związku migotania przedsionków z demencją pisaliśmy już poprzednio. Tym razem chcemy powołać się na wyniki kolejnego badania  w tym obszarze, jakie zostało opublikowane w European Heart Journal 19 czerwca br.

Wartość badania wynika m.in. z faktu, że obserwacją która trwała prawie 9 lat, objęto populację 262 611 osób, w wieku powyżej 60 lat, u których nie stwierdzono ani występowania migotania przedsionków, ani objawów demencji.
Po 9 latach, migotanie przedsionków dotyczyło 10 435 pacjentów. Niestety w grupie tej odsetek pacjentów z demencją wynosił 24.4%, podczas w grupie bez migotania przedsionków, 14.4%.
Jeden z autorów publikacji profesor Boyoung Joung podsumował to krotko: „Jeśli weźmiemy pod uwagę populacje ogólna, to wystąpienie migotania przedsionków, wiąże się dodatkowo średnio z 14 dodatkowymi przypadkami demencji na 1000 osób.

W przypadku choroby Alzheimera, migotanie przedsionków zwiększało jej ryzyko o 30%.
Na szczęście związek arytmii z demencja nie jest pandeterminujący. Okazuje się, że pacjenci którzy stosowali skuteczne leczenie przeciwzakrzepowe, czyli antagonistów witaminy K, badź nowe antykoagulanty jak dabigatran, riwaroksaban, apiksaban czy edoksaban, byli chronieni przed negatywnymi następstwami migotania przedsionków. W och przypadku ryzyko wystąpienia demencji było mniejsze o 40% w porównaniu do osób, które nie stosowały w ogóle antykoagulacji.
Kolejne tego typu badanie, wskazujące na inny aspekt migotania przedsionków, jakim jest jego związek z demencja oznacza, ze w praktyce klinicznej powinniśmy skupić się jeszcze mocniej na profilaktyce występowania arytmii, co oznacza m.in. skuteczniejsze kontrolowanie czynników ryzyka wystąpienia arytmii np. nadciśnienia tętniczego.

Z drugiej strony tez w przypadkach granicznych wskazań do stosowania leczenia przeciwzakrzepowego, argument pod postacią zmniejszenia ryzyka wystąpienia demencji może być kluczowy dla włączenia leczenia przeciwzakrzepowego.

Sam mechanizm wpływu migotania przedsionków na ryzyko wystąpienia demencji nie jest precyzyjnie poznany, podobnie w badaniu nie skomentowano charakteru migotania przedsionków (np. napadowe a przetrwale) na demencje. Niewykluczone, ze obok zmiennej dynamiki przepływu krwi w naczyniach mózgowych, znaczenie ma większe ryzyko występowania mikroudarów mózgu.

Podsumowując. Migotanie przedsionków to nie tylko zwiększone ryzyko udarów mózgu, niewydolności serca czy ryzyka hospitalizacji i wynikających stąd następstw dla jakości życia pacjentów. To także większe ryzyko zmian czynnościowych ośrodkowego układu nerwowego, które zwiększają ryzyko demencji. Skuteczne leczenie przeciwzakrzepowe zmniejsza ryzyka demencji w przypadku pacjentów z migotaniem przedsionków.

My tymczasem, zapraszamy do regularnego zaglądania na nasz portal http://www.akademiapacjenta.pl oraz na nasz funpage https://www.facebook.com/akademiapacjenta/