Częstoskurcz z wąskimi zespołami. Jak leczyć AVNRT?

W grupie zaburzeń rytmu serca, wyróżnia się grupę zaburzeń rytmu określanych jako częstoskurcze z wąskimi zespołami QRS.

W kardiologii, podobnie jak w innych dyscyplinach naukowych, przyjmujemy pewne definicje. I tak w przypadku kardiologii o częstoskurczu mówimy wówczas, gdy akcji serca (przedsionków lub komór, zależnie o jakiej arytmii mówimy), przekracza 100 uderzeń na minutę.

Najliczniejszą grupą częstoskurczów z wąskimi zespołami QRS (poza omawianymi w innych miejscach trzepotaniem i migotaniem przedsionków), jest tzw. nawrotny częstoskurcz węzłowy przedsionkowo-komorowy (w skrócie określany jako AVNRT).

Skąd się bierze AVNRT?

Znaczenie tutaj ma budowa komórek, które przewodzą bodźce elektryczne z przedsionków do komór – czyli węzeł zatokowo-przedsionkowy. Czasami w obrębie tego węzła znajdują się dwie drogi przewodzenia bodźców – można to porównać do dwóch torów kolejowych,  między którymi jest zwrotnica – na górze węzła i na dole. Kiedy do węzła przedsionkowo-komorowego trafia bodziec elektryczny, zwrotnica ustawiona jest tak, że bodziec może wpaść tylko na tor 1. Kiedy bodziec opuszcza węzeł to zwrotnica na dole z kolei, uniemożliwia ewentualny powrót bodźca drugim torem do góry. Czas pracy tych zwrotnic jest tak ustawiony, że fizjologiczne bodźce z przedsionków przewodzą się tylko w jedną stronę.

Ale, w pewnych sytuacjach, do węzła może dotrzeć takie pobudzenie, które pojawia się przed zamknięciem zwrotnicy i przy wchodzeniu do węzła, bodziec elektryczny trafia na tory w taki sposób, że zaczyna po nich krążyć z góry na dół i z powrotem bez przeszkód. I tak pojawia się częstoskurcz węzłowy zatokowo-przedsionkowy.

Jak leczyć?

Leczenie w zasadzie ma charakter dwutorowy: doraźne leczenie częstoskurczu z jego przerwaniem oraz leczenie zabiegowe, którego celem jest trwałe wyeliminowanie tego drugiego toru przewodzenia bodźców.

Leczenie doraźne opiera się na podawaniu w odstępach czasowych leku o nazwie adenozyna (dawki odpowiednio 6 i 12mg); podanie tego leku nie tylko może przerwać napad częstoskurczu, ale może także w wątpliwych sytuacjach pomóc w postawieniu prawidłowej diagnozy. O ile adenozyna nie będzie skuteczna, lekiem kolejnego rzutu w leczeniu jest lek o nawie werapamil podawany w dawce 5mg. Rzadko zdarza się, że te leki nie pomagają. Jeżeli tak jest to w zależności od stanu pacjenta podejmuje się kolejne kroki terapeutyczne. Jeżeli pacjent źle toleruje arytmię (z różnych powodów – np. ból w klatce piersiowej, duszność, niskie ciśnieni tętnicze krwi), można podjąć decyzję o umiarowieniu arytmii kardiowersją elektryczną. Jeżeli nie, to podaje się dożylnie lub doustnie takie leki jak amiodaron lub betablokery.

Trwałe wyleczenie arytmii przynosi natomiast zabieg ablacji (pisaliśmy o tym tutaj). W zasadzie każdy pacjent po epizodzie częstoskurczu typu AVNRT powinien być skierowany na ablację. Dlaczego?

1. Po pierwsze leczenie farmakologiczne nie zapobiega w stu procentach nawrotom arytmii. I nawet jeśli napady są dobrze tolerowane przez pacjenta, to nie można wykluczyć, że napad pojawi się w najmniej oczekiwanym momencie i może wpłynąć na zachowanie pacjenta (np. w czasie prowadzenia samochodu). Chodzi także o rozmaite sytuacje kliniczne jak chociażby planowanie ciąży.
2. Po drugie leczenie zabiegowe jest skuteczne w zdecydowanej większości przypadków i wiąże się z minimalnym ryzykiem powikłań.
3. Po trzecie sam przebieg arytmii i częstości jej napadów jest także nieprzewidywalny i trudno powiedzieć, jak napady będą wyglądały w przeszłości

My tymczasem, zapraszamy do regularnego zaglądania na nasz portal https://www.akademiapacjenta.pl oraz na nasz funpage https://www.facebook.com/akademiapacjenta/