Cukrzyca i ortopeda

Dlaczego 14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy?

14 listopada obchodzony jest Światowy Dzień Cukrzycy, ponieważ tego dnia w 1891 roku urodził się Frederick Banting, ortopeda, który odmienił los wielu ludzi chorujących na tę chorobę. 

Jak to się stało?

Frederick Banting, gdy był nastolatkiem, przyjaźnił się z dziewczyną o imieniu Jane, która chorowała na cukrzycę. Świat nie znał wtedy skutecznej metody leczenia tej choroby. Jane, jak wiele jej podobnych pacjentek i pacjentów, zmarła, mając zaledwie 14 lat.

To tragiczne wydarzenie wpłynęło na zainteresowania zawodowe Frederika. Będąc młodym lekarzem, przygotowywał wykład dla studentów na temat trzustki i podobno zupełnie przypadkowo trafił na ciekawe opisy doświadczeń Josepha Freiherra von Meringa i Oskara Minkowskiego sprzed 40 lat. Eksperymenty badaczy wykazywały, że psy pozbawione trzustki prezentowały wszystkie objawy cukrzycy. Nad moczem psów z usuniętymi trzustkami zbierały się roje much, żądne cukru. Mocz psów chorujących na cukrzycę zawierał spore ilości glukozy. 

Pewnie gdyby nie śmierć Jane Banting nie zainteresowałby się pogłębianiem tematu trzustki i jej związków z cukrzycą. Ale poświęcił się badaniom, dzięki którym doszło do wyekstrahowania insuliny. Za to osiągnięcie zdobył Nagrodę Nobla. Był to wyjątkowy zaszczyt, ale nie obyło się bez frustracji. Okazało się, że nagrodą musiał się podzielić ze swoim zwierzchnikiem Johnem Macleodem. Macleod nie uczestniczył w badaniach, był kierownikiem laboratorium na Uniwersytecie w Toronto i de facto tylko udostępnił je młodym badaczom. Banting szlachetnie uważał, że otrzymana nagroda powinna trafić do rąk jego bliskiego współpracownika Charlesa Besta. Zachował się honorowo, oddał Bestowi połowę otrzymanych pieniędzy.

A co to są wyspy Langerhansa?

Zanim Freiherr von Mering i Oskar Minkowski opisali swoje odkrycie,  niemiecki student medycyny Paul Langerhans w 1869 roku po raz pierwszy zidentyfikował skupiska komórek, które były rozrzucone w obrębie trzustki. Langerhans, oglądając je pod mikroskopem, nie miał pojęcia, jakie pełnią funkcje. Dopiero w 1893 roku zostały nazwane wyspami Langerhansa przez Edouarda Laguesse, który podejrzewał, że te skupiska mogą być odpowiedzialne za wydzielanie jakichś substancji regulujących trawienie.

O tym, że wyspy Langerhansa mogą być zaangażowane w regulację stężenia glukozy w organizmie, świat dowiedział się dopiero w XX wieku.

Dzisiaj nie mamy wątpliwości, że komórki beta tych wysp są odpowiedzialne za produkcję insuliny.

Kto pierwszy w historii otrzymał dawkę insuliny?

Pies! Uwieczniono go na słynnym zdjęciu Bantinga i Besta, które wykonano 30 lipca 1921 roku. Zdjęcie obiegło cały świat i do dzisiaj jest symbolem zwycięstwa nauki nad cukrzycą. W dalszej kolejności insulinę otrzymywali chorzy na cukrzycę.

O czym marzył Banting oprócz zajmowaniem się nauką?

Zapowiadał, że po pięćdziesiątce zajmie się już tylko swoją wielką pasją, czyli malarstwem. Niestety, 20 lutego 1941 roku zginął w katastrofie lotniczej.