Komorowe zaburzenia rytmu

Dziś chciałabym przedstawić Państwu kolejny artykuł z cyklu prac o arytmiach. Będziecie mogli Państwo się dowiedzieć, czym są komorowe zaburzenia rytmu, jak się objawiają, czy są groźne oraz jak je leczyć i diagnozować. Zapraszam do czytania!

Czym są komorowe zaburzenia rytmu?

Jest to grupa składająca się z kilku form zaburzeń rytmu serca, w których dochodzi do wystąpienia pobudzenia w sercu, które generuje skurcz jedynie w obrębie komór (nie dochodzi do pobudzenia i skurczu przedsionków). To właśnie komory serca są tymi jego jamami, z których krew rozprowadzana jest po całym organizmie człowieka. Zaburzenie ich pracy, w pewnych sytuacjach może być zupełnie nieszkodliwe i nie powodować żadnych objawów, w innych jednak może prowadzić do poważnych konsekwencji, nawet tych śmiertelnych.

Jakie zaburzenia rytmu wyróżniamy?

1. Przedwczesne pobudzenia komorowe (mogą one występować pojedynczo, układać się w pary komorowe lub tworzyć bigeminię lub trigeminię komorową – oznacza to, iż odpowiednio co drugie lub co trzecie pobudzenie w sercu jest pobudzeniem komorowym).
2. Częstoskurcz komorowy (VT) – jest to złożona forma komorowych zaburzeń rytmu, w którym komory serca biją bardzo szybko, możemy tu wyróżnić częstoskurcz komorowy nieutrwalony (trwający poniżej 30 sekund) oraz utrwalony (trwający więcej niż 30 sekund).
3. Migotanie komór (VF) – jest to najbardziej groźne zaburzenie rytmu serca, w którym komory serca kurczą się chaotycznie i nieefektywnie, co bezpośrednio skutkuje nagłym zatrzymaniem krążenia i jeśli nie będzie odpowiednio szybko leczone, prowadzi do śmierci.

Jak objawiają się te zaburzenia rytmu?

Objawy są bardzo różne i zależą od rodzaju i ciężkości tych zaburzeń rytmu. Mogą występować:

• uczucie kołatania serca (w tym uczucie nierównej jego pracy),
• kłucie w okolicy przedsercowej,
• duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• omdlenie,
• zatrzymanie krążenia (w pewnych przypadkach częstoskurczu komorowego i w przypadku migotania komór),
• zawroty głowy,
• nudności, wymioty.

Jakie są przyczyny tych zaburzeń rytmu?

Zaburzenia rytmu serca mogą być wywoływane przez zaburzenia elektrolitowe (np. niedobór potasu), niedobór tlenu, stan zapalny, mogą występować również po stosowaniu niektórych leków. Jednak najczęściej są bezpośrednio związane z chorobami serca, tj. zespół wieńcowy, zawał mięśnia sercowego, niewydolność serca, choroby zastawkowe serca czy wrodzone wady serca.

Jak diagnozować te zaburzenia rytmu i kiedy udać się do kardiologa?

Zaburzenia te najłatwiej wykryć poprzez zrobienie badania elektrokardiograficznego (EKG), które można wykonać niemal w każdym gabinecie lekarskim. W razie występowania objawów, o których wspomniałam wcześniej, Państwa lekarz prowadzący najpewniej zleci Państwu również wykonanie badania Holter EKG (czyli długiego, ciągłego rejestrowania zapisu EKG, mogącego trwać od 24 godzin do nawet 7 dni lub dłużej), celem wykrycia tej arytmii oraz określenia, jaki procent zapisu czynności elektrycznej serca stanowi. Ponadto może zlecić szereg badań dodatkowych, takich jak badanie echokardiograficzne (tzw. echo serca), test wysiłkowy, rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową serca.
W związku z tym, iż komorowe zaburzenia rytmu serca bardzo często towarzyszą poważnym schorzeniem układu sercowo-naczyniowego, nie można ich lekceważyć i w razie wystąpienia wyżej opisanych objawów trzeba koniecznie udać się do lekarza celem wykonania diagnostyki .

Jak leczyć komorowe zaburzenia rytmu?

Staramy się przede wszystkim leczyć komorowe zaburzenia rytmu serca przyczynowo. Niemniej jednak zdarza się, iż występują one idiopatycznie (czyli nie wiemy, jakie jest ich źródło).
W leczeniu możemy zastosować:

• farmakoterapię (czyli leki z grupy antyarytmicznych, np. beta-blokery),
• zabieg ablacji (inwazyjna procedura polegająca na usunięciu źródła arytmii w sercu),
• w przypadku wystąpienia utrwalonych arytmii (tj. częstoskurczu komorowego lub migotania komór – stanów zagrażających życiu) leczenie w trybie ostrym polega zwykle na wykonaniu pilnej kardiowersji lub defibrylacji zewnętrznej celem przerwania arytmii i przywrócenia prawidłowego rytmu serca,
• w pewnych uzasadnionych przypadkach, jeśli wykluczy się odwracalną przyczynę arytmii, pacjentom po przebyciu takich zaburzeń rytmu serca implantuje się kardiowerter-defibrylator, tak aby w sytuacji powtórnego wystąpienia arytmii byli oni przed nimi zabezpieczeni.

Autor: Lek. Joanna Machowicz