Pierścienie w sercu

Czy wiecie co to są wady zastawkowe serca?

Wady zastawkowe serca to takie schorzenia, które wiążą się z nieprawidłowościami w działaniu zastawek serca. Zastawki albo się źle zamykają albo źle otwierają. Ale czasami ta sama zastawka może się żle zamykać i źle otwierać. Mamy wtedy do czynienia ze złożoną wadą takiej zastawki pod postacią stenozy i niedomykalności. Słowo stenoza oznacza zwężenie.

A ile zastawek znajduje się w sercu człowieka?

Cztery. Zastawka aortalna, zastawka pnia płucnego, zastawka mitralna czyli dwudzielna oraz zastawka trójdzielna.

Te dwie ostatnie zapobiegają cofaniu się krwi z komór do przedsionków podczas skurczu serca. Zastawka aortalna zapobiega cofaniu się krwi podczas rozkurczu serca z aorty do lewej komory, a zastawka pnia płucnego do prawej komory.

Które zastawki chorują najczęściej?

Najczęściej mamy do czynienia z wadami zastawki aortalnej i mitralnej. Dwie inne chorują rzadziej. Wada zastawki trójdzielnej czyli tej która znajduje się pomiędzy prawym przedsionkiem a prawą komorą najczęściej towarzyszy wadzie zastawki mitralnej. Jeśli zastawka mitralna jest uszkodzona to wskutek tego uszkodzenia bardzo często dochodzi do uszkodzenia zastawki trójdzielnej. Taki efekt domina. Trochę jak w silniku. Jedno uszkodzenie pociąga za sobą następne.

A jak się naprawia zastawki?

Po pierwsze nie zawsze zastawki da się naprawić. Jeśli jakaś zastawka jest tak bardzo zdegenerowana, jej płatki są bardzo zniszczone to taką zastawkę trzeba wymienić na protezę. Mechaniczną albo biologiczną. 

No ale w jaki sposób można naprawić zastawki, które nie muszą być wymieniane?

Istnieje klika sposobów na naprawę. Jednym ze sposobów jest implantacja specjalnych pierścieni. Pierścienie służą do naprawy zastawki mitralnej i trójdzielnej. Warunkiem takiej naprawy są niezniszczone płatki. Żaden pierścień nic nie pomoże jeśli degeneracja płatków jest znaczna. 

Czy może się zdarzyć, że sam pierścień nie wystarcza?

Tak. W przypadku zerwanych nici ścięgnistych, czyli takich które łączą płatki zastawki z mięśniami brodawkowatymi, które znajdują się w komorach sam pierścień może nie wystarczyć. Wtedy używa się nici ścięgnistych. Są wykonane z materiału, który od lat robi furorę wśród turystów lub entuzjastów pieszych wędrówek w deszczu. To oczywiście Goretex, tylko taki specjalnie przystosowany do użycia w sercu. Bez takich nici sam pierścień nie dałby sobie rady. 

A kto decyduje komu wszczepia się sam pierścień a komu pierścień i nici?

Decyzja o sposobie operacji poprzedzona jest dokładną oceną zastawki w badaniu echo serca. Najczęściej potrzebne jest echo przezprzełykowe. Wtedy można określić bardziej precyzyjnie w którym miejscu w zastawkach dochodzi do nieszczelności i jak wygląda cały aparat zastawkowy czyli w jakim stanie są nici ścięgniste.

Jakie są obowiązki pacjenta po takiej operacji?

Po operacji naprawy zastawki mitralnej albo obydwu zastawek konieczne jest leczenie przeciwzakrzepowe. Przez 3 miesiące przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych. Czasami są to leki podczas których konieczne jest oznaczenie wskaźnika INR. Są to leki z grupy antagonistów witaminy K czyli warfaryna lub acenocumarol.  

A co po tych 3 miesiącach?

W zależności od konkretnej sytuacji klinicznej konkretnego pacjenta albo te leki kontynuuje się dalej albo stosuje się leki z innej grupy, których stosowanie nie wiąże się z koniecznością oznaczania INR. Czasami po 3 miesiącach wystarczy stosowanie leków przeciwpłytkowych. Trzeba zaufać kardiologowi prowadzącemu, który zdecyduje jak powinno wyglądać dalsze leczenie.

A co robić aby takie pierścienie działały jak najdłużej?

Przede wszystkim trzeba dbać o zęby. Regularne kontrole stomatologiczne czyli co 6-12 miesięcy to najlepsza ochrona dla zastawek serca. Ale oprócz kontroli o zęby trzeba dbać samodzielnie. Zdrowiu zębów sprzyja regularne mycie oraz unikanie gazowanych napojów i słodyczy. Umawiając się na zabiegi higieniczne czy lecznicze w gabinecie stomatologicznym należy informować dentystów o tym, że jest się pacjentką czy pacjentem po przebytej plastyce zastawek w sercu. To ważne bo w zależności od planowanych zabiegów stomatolog zdecyduje czy trzeba zastosować profilaktykę antybiotykową czyli nie.

Autor: dr n.med. Anna Słowikowska, kardiolog, autorka książki i edukacyjnego fanpejdża
https://atspublishing.com/
https://www.facebook.com/sercewdobrymstylu