Monitorowanie glikemii – dlaczego interesuje kardiologa

Dlaczego kardiologa interesuje glukoza?

Żaden naukowiec ani lekarz praktyk w jakiejkolwiek dziedzinie medycyny nie ma wątpliwości, że kontrola glikemii jest wyjątkowo ważna. Im lepsza kontrola glikemii, tym zdecydowanie mniejsze ryzyko wielu powikłań, czyli miażdżycy, zawałów serca, niewydolności serca, udaru mózgu, przewlekłej choroby nerek.

A co to jest HbA1C?

Na podstawie odsetka HbA1C, czyli hemoglobiny glikowanej, można ocenić, jakie było (oczywiście przybliżone) średnie stężenie glukozy w ciągu ostatnich 120 dni. To bardzo ważny parametr, ale ma swoje ograniczenia. HbA1C nie daje żadnych informacji na temat epizodów hipoglikemii ani hiperglikemii, a przecież nie są one obojętne dla zdrowia.

Co to jest TIR (ang. time in range)?

Angielskie wyrażenie TIME IN RANGE oznacza czas w zakresie docelowym. W przypadku cukrzycy chodzi o glikemię, czyli poziom glukozy we krwi.

Czas spędzony w wartościach docelowych to nowy parametr, który pomaga opisać wyrównanie glikemii. Można go ocenić wyłącznie za pomocą urządzeń do ciągłego monitorowania poziomu glukozy we krwi (z ang. CGM).  Urządzenia te stwarzają możliwość sprawdzania poziom cukru we krwi praktycznie non stop. Nadajnik przesyła dane z umieszczonego na ciele czujnika do specjalnej aplikacji w telefonie komórkowym.

Chorzy na cukrzycę zamiast nakłuwać palce kilka razy dziennie, by zmierzyć poziom cukru za pomocą glukometru, mogą korzystać z sensora, który umieszcza się zazwyczaj na ramieniu.

Jak długo można korzystać z jednego sensora?

Wszystko zależy od rodzaju urządzenia. Jedne działają przez 10, a inne kilkanaście dni. 

Jaki powinien być ten czas spędzony w glikemii docelowej, czyli TIR (ang. time in range)?  

• Odsetek czasu spędzonego w glikemii docelowej, czyli w przedziale 70-180 mg/dl, powinien wynosić powyżej 70%.
• Odsetek pomiarów poniżej 54 mg/dl, czyli w hipoglikemii, powinien wynosić mniej niż 1%,
• Powyżej 250 mg/dl powinien wynosić mniej niż 5%.

Nieco inne normy wyznaczone są dla starszych, dla osób z wysokim ryzykiem hipoglikemii. Dla kobiet w ciąży z cukrzycą typu 1 te wartości też są nieco inne.

Dlaczego parametr TIR znajduje się w zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego?

Dzięki systemom do ciągłego pomiaru glikemii można dokładnie określić, kiedy doszło do hipoglikemii, czyli zbyt niskiego poziomu glukozy we krwi, a kiedy do hiperglikemii. To pozwala na analizę, jaki był powód takiego poziomu glukozy we krwi. Dzięki temu można precyzyjniej dawkować leki, zwłaszcza insulinę. Znacznie bezpieczniej można korzystać z zajęć sportowych, ponieważ system ostrzega przed alarmowymi wartościami. Można identyfikować żywieniowe oszustwa. Urządzenie pokazuje też trendy, tzn. czy glikemia się zwiększa, czy zmniejsza. W przypadku hipoglikemii można zacząć wcześniej działać, tak aby nie doszło do utraty przytomności. Systemy zdecydowanie ułatwiają życie ludziom z cukrzycą. Co ważne, dostęp do danych może mieć lekarz, pielęgniarka czy też opiekun osoby mniej samodzielnej.

Czy wiedza na temat TIR i systemów do ciągłego monitorowania glikemii jest powszechna?

Niestety nadal nie. Świadomość zdrowotna nie jest mocną stroną współczesnych społeczeństw. Dlatego napisałam książkę „Serce w dobrym stylu. Jak świadomie zarządzać swoim zdrowiem”. Książkę powinno się potraktować jako solidną bazę, wstęp do zrozumienia własnego organizmu, a media społecznościowe, które prowadzę https://www.facebook.com/sercewdobrymstylu/– jako nowoczesny zeszyt ćwiczeń, uzupełnienie książki. 

A jaka będzie przyszłość monitorowania glikemii? 

Inżynierowie pracują nad urządzeniami pozwalającymi oceniać glikemię bez nakłuwania palców czy aplikacji sensorów. Prace są bardzo zaawansowane. Może wreszcie zobaczymy, kto wyprodukuje najlepsze urządzenie w postaci bransoletki lub zegarka. Czy pomiary glikemii bez naruszania ciągłości skóry będą wiarygodne? Jaki będzie koszt nowych urządzeń? Ci, których codziennością jest nakłuwanie swoich palców, czekają na te rozwiązania z niecierpliwością.

Autor: dr n.med. Anna Słowikowska, kardiolog, autorka książki i edukacyjnego fanpejdża
https://atspublishing.com/
https://www.facebook.com/sercewdobrymstylu