Czy serce potrzebuje zastawek. Cześć 1 – zastawka mitralna czyli dwudzielna.

Czemu służą zastawki w sercu?

Mają do wykonania ważne zadania hydrauliczne. Pilnują właściwego przepływu krwi w sercu. To znaczy, że tak „kierują” ruchem krwi aby krew nie cofała się tam gdzie nie powinna i płynęła tam gdzie potrzeba.

Przypomnijmy jak odbywa się „podróż” krwi przez prawidłowe serce.  

Do lewego przedsionka żyłami płucnymi (cztery) natleniona krew wpływa z płuc, bo przecież tam odbywa się wymiana gazowa i wychwyt tlenu przez hemoglobinę zawartą w erytrocytach. I ta wzbogacona o tlen krew przepływa do lewej komory a z niej tłoczona jest do aorty poprzez zastawkę aortalną. To skurcz lewej komory powoduje, że krew wbrew grawitacji przepływa do aorty. Aorta, czyli najważniejsza arteria swoimi rozgałęzieniami doprowadza krew do każdego organu w ciele człowieka. Z ciała krew spływa żyłami do prawego przedsionka i prawej komory. Ale zastawką trójdzielną znajdującą się pomiędzy prawym przedsionkiem i prawą komorą zajmiemy się innym razem.

Do czego służy zastawka mitralna?

Zastawka mitralna pełni ważną rolę: zapobiega cofaniu się krwi z lewej komory do lewego przedsionka podczas skurczu lewej komory. Pięknie otwarta zastawka mitralna umożliwia przepływ krwi z lewego przedsionka do lewej komory podczas rozkurczu komór.

Jak zbudowana jest zastawka mitralna?

Zastawka mitralna składa się z dwóch płatków: przedniego i tylnego. Proste? Niekoniecznie. Zastawka mitralna i aparat pod zastawkowy to niezłe urządzenie. 

Po pierwsze płatki zastawki nie są identyczne. Każdy z nich ma inny kształt, ale świetnie do siebie pasują, niczym dobrze skrojone puzzle.

A na dodatek każdy płatek zastawki składa się z trzech segmentów, które oznaczamy: A1, A2 i A3 oraz P1, P2, P3. A pochodzi od angielskiego słowa anterior, czyli przedni, a P od posterior, czyli tylny.

Po drugie – to, czy zastawka mitralna działa prawidłowo, czyli czy szczelnie zamyka się podczas skurczu serca i dobrze otwiera podczas rozkurczu, zależy od bardzo wielu rzeczy. Nie tylko od stanu samych płatków.

 Na funkcję tej zastawki wpływają:

• stan ścian lewej komory
• stan mięśni brodawkowatych, które znajdują się w lewej komorze
• stan strun ścięgnistych, które biegną od mięśni brodawkowatych do brzegów płatków
• stan pierścienia zastawki mitralnej

Same płatki mogą być prawidłowe, ale wskutek złego kurczenia się segmentów ściany dolnej serca zastawka może się nieprawidłowo zamykać. A jeśli ta niedomykalność jest ciężka, to do przedsionka cofa się dużo krwi podczas skurczu lewej komory. I to nie jest dobre dla organizmu człowieka. Właściciel takiego serca ma prawo nie czuć się dobrze. 

Jakie są objawy niedomykalności zastawki mitralnej? 

To zależy od kilku czynników np. czy zastawka przestała się domykać nagle i wtedy mówimy o ostrej niedomykalności zastawki czy ta niedomykalność narastała powoli, ale też od tego jak dużo krwi cofa się podczas skurczu komory do lewego przedsionka. Najczęstsze objawy to duszność, pogarszająca się tolerancja wysiłku. W przypadku ostrej niedomykalności może dojść do obrzęku płuc i śmierci. 

Jak diagnozuje się niedomykalność zastawki mitralnej?

Podstawowe badanie to echo serca. Pozwala określić jak wyglądają płatki, jak struny ścięgniste, jaka jest kurczliwość segmentów lewej komory. Czasami istnieje konieczność wykonania echa przezprzełykowego aby określić dokładny mechanizm niedomykalności tej zastawki. Czasami obrazowanie poprzez klatkę piersiową nie jest idealne, zwłaszcza u osób z chorobami płuc czy wieloletnimi palaczami papierosów.

Co można zrobić z uszkodzoną zastawką?

Naprawić albo wymienić na protezę zastawki. Ale to temat na kolejny felieton.

Autor: dr n.med. Anna Słowikowska, kardiolog, autorka książki i edukacyjnego fanpejdża
https://atspublishing.com/
https://www.facebook.com/sercewdobrymstylu